آموزش اصولی گارد کیک‌بوکسینگ

بنده، محمد موسوی، مربی رسمی فدراسیون ورزش‌های رزمی هستم. این پست به گونه‌ای طراحی شده‌ است که، شما بتوانید حتی در منزل یا هر نقطه‌ای از جهان، به‌راحتی و به زبان فارسی، اصول و تکنیک‌های  گارد کیک‌بوکسینگ را فرا بگیرید.

هدف ما ارائه آموزشی جامع، کاربردی و قابل‌فهم برای همه علاقه‌مندان به این رشته ورزشی است. در این بخش، قصد دارم گارد اولیه و اصول اساسی کیک‌بوکسینگ را به شما آموزش دهم. گارد صحیح، پایه و اساس این ورزش رزمی است و نقش کلیدی در دفاع، حمله و حفظ تعادل شما دارد.

با یادگیری و تمرین درست گارد کیک‌بوکسینگ، می‌توانید قدرت، سرعت و تسلط خود را در مبارزات افزایش دهید و قدمی محکم در مسیر حرفه‌ای شدن بردارید.

گارد کیک‌بوکسینگ

در این بخش، به بررسی گارد گیری و نحوه حرکت در حالت گارد کیک‌بوکسینگ می‌پردازیم. ورزش‌های رزمی مانند بوکس، تکواندو، کیک‌بوکسینگ، کشتی و MMA همگی دارای گارد مشخصی هستند.

اما گارد به چه معناست؟ به‌طور کلی، گارد به معنای حفاظت و مراقبت است؛ برای مثال، گارد ساحلی یا گارد حفاظتی گروه‌هایی هستند که وظیفه محافظت را بر عهده دارند.

در کیک‌بوکسینگ و سایر رشته‌های رزمی نیز گارد دقیقاً همین مفهوم را دارد؛ یعنی محافظت از بدن و صورت در برابر ضربات و کاهش آسیب‌ها. اما نکته مهم اینجاست که گارد کیک‌بوکسینگ تنها برای دفاع نیست، بلکه در اجرای حملات نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

اما گارد کیک‌بوکسینگ چگونه است و چگونه باید آن را به‌درستی اجرا کرد؟ در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.

گارد پا

برای شروع، ابتدا باید به‌صورت صاف و استوار بایستید. گارد در کیک‌بوکسینگ و بوکس شباهت‌هایی با یکدیگر دارد، اما کاملاً یکسان نیستند. می‌توان آن‌ها را مانند دو پسرعمو در نظر گرفت؛ یعنی از یک خانواده هستند و برخی ویژگی‌های مشترک دارند، اما از نظر رفتاری و ظاهری تفاوت‌هایی با هم دارند.

در واقع، گارد کیک‌بوکسینگ، بوکس و موی‌تای به یکدیگر نزدیک است، اما همین شباهت‌ها، تفاوت‌های قابل‌توجهی نیز در جزئیات ایجاد می‌کنند. حال، قصد داریم گارد کیک‌بوکسینگ را تنظیم کنیم. ابتدا پاها را کنار یکدیگر قرار دهید. در این مرحله، باید مشخص کنید که دست و پای برتر شما کدام است، آیا راست‌دست و راست‌پا هستید یا چپ‌دست و چپ‌پا؟ اکثر افراد راست‌دست و راست‌پا هستند.

پس از جفت کردن پاها، پای راست را ۹۰ درجه به سمت بیرون باز کنید. سپس، پاها را به‌اندازه عرض شانه باز کنید. توجه داشته باشید که عرض شانه از زیر بغل اندازه‌گیری می‌شود، نه از قسمت بیرونی شانه.

پس از تنظیم فاصله پاها، پای عقب باید در زاویه ۳۰ درجه قرار بگیرد، نه ۹۰ درجه و نه صفر درجه. اگر پای عقب ۹۰ درجه باشد، حرکت در گارد دشوار خواهد شد، و اگر صفر درجه باشد، اجرای صحیح حرکات با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین، بهترین زاویه برای گارد کیک‌بوکسینگ ۳۰ درجه است.

دلیل این زاویه این است که در کیک‌بوکسینگ از ضربات پا استفاده می‌شود. زاویه ۳۰ درجه امکان اجرای سریع‌تر و راحت‌تر ضربات پا را فراهم می‌کند و تعادل و تحرک شما را در حین مبارزه افزایش می‌دهد.

تقسیم کردن وزن

پس از تنظیم گارد پا و زاویه مناسب، مرحله بعدی توزیع صحیح وزن بدن روی هر دو پا است. این کار باید به‌گونه‌ای انجام شود که بدن در وضعیت متعادل و آماده برای حرکت قرار گیرد. برای این منظور، بدن را کمی پایین بیاورید، مشابه حالتی که در حرکت اسکات قرار می‌گیرید، اما نه به‌صورت کامل. تنها کافی است زانوها را کمی خم کنید، در حدی که ساختار بدن انعطاف‌پذیرتر شود.

دلیل خم کردن زانوها در گارد کیک‌بوکسینگ این است که اگر بدن کاملاً صاف باشد، مانند یک چوب خشک عمل می‌کند که به‌راحتی می‌توان آن را شکست. اگر پاها کاملاً صاف و بدون انعطاف باشند، با دریافت ضربه، تعادل شما به‌هم می‌خورد و احتمال آسیب‌دیدگی افزایش می‌یابد. همچنین، حریف می‌تواند از این ضعف استفاده کند و امتیازات بیشتری کسب کند.

بنابراین، با کمی خم کردن زانوها، وزن بدن را به‌درستی روی پاها تقسیم می‌کنیم. این کار باعث می‌شود که پاها نه‌تنها توانایی محافظت از بدن را داشته باشند، بلکه امکان حرکت سریع به جلو و عقب، اجرای ضربات، و دریافت ضربات را نیز فراهم می‌کنند.

علاوه بر این، تقسیم وزن صحیح در گارد کیک‌بوکسینگ به شما کمک می‌کند که هنگام دریافت ضربه، تعادل خود را حفظ کنید. با انتقال وزن به پای عقب یا پای جلو، می‌توانید فشار وارده را کنترل کنید و از افتادن و آسیب‌دیدگی جلوگیری کنید.

گارد دست

یکی از نکات مهمی که در بخش‌های مربوط به دفاع شخصی توضیح خواهم داد، نحوه استفاده از این گارد حتی در شرایط درگیری خیابانی است. اگر در موقعیتی قرار گرفتید که نیاز به دفاع از خود داشتید، باید بدانید که چگونه بایستید تا حریف نتواند به‌راحتی شما را زمین بزند. بنابراین، حتماً پست‌های مربوط به دفاع شخصی را که در مطالب قبلی ارائه شده است، مشاهده کنید.

پس از تنظیم گارد پا، نوبت به گارد دست می‌رسد. ابتدا دستان خود را کنار بدن یا در مجاورت جیب‌ها قرار دهید و سپس آن‌ها را به همان زاویه‌ای که در ابتدا داشتند، بالا بیاورید. در این مرحله، دست‌ها را مشت کنید. نحوه صحیح مشت‌کردن به این صورت است که تمام انگشتان باید به داخل جمع شوند و انگشت شست بیرون از مشت قرار بگیرد.

دست راست را در زیر گونه سمت راست قرار داده و کاملاً به آن بچسبانید. سپس، دست چپ را در موازات دست راست، با فاصله‌ای حدود چهار انگشت یا یک وجب قرار دهید. پس از تنظیم این حالت، زاویه دست و مچ را کمی به سمت داخل خم کنید.

دلیل این کار در گارد کیک‌بوکسینگ این است که هنگام دریافت ضربه، دستان شما به‌گونه‌ای تنظیم شده باشند که ضربه حریف از لابه‌لای گارد عبور نکند. همچنین، درصورتی‌که بخواهید ضربه بزنید، اجرای آن برای شما راحت‌تر خواهد بود. همین جزئیات ظریف است که باعث تفاوت گارد کیک‌بوکسینگ با سایر رشته‌ها و تکنیک‌های فایترهای حرفه‌ای می‌شود. بنابراین، دقت در رعایت این اصول می‌تواند تأثیر چشمگیری در عملکرد شما در مبارزه داشته باشد.

گارد اصولی و کلاسیک

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که برخی ممکن است بگویند: “گارد کیک‌بوکسینگ این‌گونه نیست” یا “حرفه‌ای‌ها در مسابقات این گارد را نمی‌گیرند.” اما در حال حاضر، هدف ما آموزش اصول اولیه است، نه تمرینات حرفه‌ای. فرض کنید شما هیچ آشنایی با گارد کیک‌بوکسینگ ندارید؛ در این مرحله، یادگیری اصول و تکنیک‌های کلاسیک ضروری است.

حتی مبارزان حرفه‌ای نیز در ابتدا همین گارد پایه‌ای را آموزش دیده‌اند. به‌عنوان مربی، شاگردانی را تربیت کرده‌ام که به سطح تیم ملی رسیده‌اند. اما در شروع، اولین چیزی که به آن‌ها آموزش داده‌ام همین گارد اصولی بوده است. البته زمانی که در مسابقات شرکت می‌کردند، بسته به شرایط، ممکن بود گاردشان در برخی لحظات سر جای خود نباشد، یا حتی به‌صورت تک‌دست مبارزه کنند.

در واقع، صدها نوع گارد مختلف وجود دارد و زمانی که شما تجربه بیشتری کسب کنید، برخی از این تکنیک‌ها به‌صورت غریزی در بدنتان نهادینه می‌شود. در برخی سبک‌ها، حتی ممکن است گارد به شکل سنتی رعایت نشود. به‌عنوان مثال، در بوکس، به‌ویژه در دسته‌های سبک‌وزن، مبارزان اغلب به جای نگه‌داشتن گارد بالا، با حرکات سریع و جاخالی‌دادن از ضربات حریف دوری می‌کنند.

اگر بخواهیم نمونه‌ای از داخل ایران معرفی کنیم، دانیال شه‌بخش، که عنوان قهرمانی جهان را نیز کسب کرده است، در ۸۰ درصد مواقع، ضربات حریف را با جاخالی‌دادن دفع می‌کند. اما اگر به تمرینات اولیه او و آموزش‌های نخستین مربیانش نگاه کنید، متوجه می‌شوید که او هم کار خود را با همین گارد کلاسیک آغاز کرده است.

بنابراین، تا زمانی که در این مسیر پیشرفت نکرده‌اید، باید به اصول پایه پایبند باشید. در ادامه، مربی شما و حتی خودتان به‌تدریج متوجه خواهید شد که در چه سبک و حرکاتی مهارت بیشتری دارید. در نهایت، بهترین گارد و بهترین سبک مبارزه‌ای که متناسب با توانایی‌های شما باشد، انتخاب خواهد شد.

برخی مبارزان در همین سبک کلاسیک باقی می‌مانند و به‌مرور آن را بهبود می‌بخشند، درحالی‌که برخی دیگر، با تغییر سبک مبارزه، تکنیک‌های خود را اصلاح می‌کنند. اما نکته کلیدی این است که ابتدا باید گارد کلاسیک را به‌درستی یاد بگیرید، زیرا این پایه‌ای‌ترین و مهم‌ترین بخش آموزش گارد کیک‌بوکسینگ است.

راه رفتن اولیه

برای حفظ گارد کیک‌بوکسینگ، ابتدا دستان خود را در حالت گارد قرار دهید و در همین وضعیت حرکت کنید. هنگام جابه‌جایی در گارد، باید توجه داشته باشید که حریف شما در یک نقطه ثابت نمی‌ماند و به سمت چپ یا راست حرکت می‌کند. بنابراین، شما نیز باید بتوانید در تمامی جهات به‌درستی حرکت کنید.

در حرکت‌های اولیه، باید گام‌های خود را به‌صورت اصولی بردارید. به این معنا که اگر قصد حرکت به جلو دارید، ابتدا پای جلویی را بردارید و سپس پای عقبی را جابه‌جا کنید. اگر می‌خواهید به عقب بروید، ابتدا پای عقب را حرکت دهید و سپس پایجلو را برای حمایت جابه‌جا کنید. برای حرکت به چپ، ابتدا پای چپ را برداشته و سپس پای راست را جابه‌جا کنید، و در حرکت به راست، ابتدا پای راست را بردارید و بعد پای چپ را به دنبال آن حرکت دهید.

یکی از مهم‌ترین نکات در گارد کیک‌بوکسینگ، حفظ فاصله استاندارد گارد است. به این معنا که اگر پای خود را دو سانتی‌متر به جلو حرکت می‌دهید، پای عقب نیز باید دقیقاً به همان میزان جابه‌جا شود. این فاصله نباید به‌هم بخورد؛ یعنی اگر یک پا را دو سانتی‌متر جلو ببرید اما پای دیگر را ده سانتی‌متر جابه‌جا کنید، تعادل شما مختل شده و در برابر ضربات آسیب‌پذیر خواهید شد.

چنین خطایی در گارد کیک‌بوکسینگ می‌تواند باعث دریافت ضربه به بدن یا صورت شده، تعادل شما را از بین ببرد، و حتی منجر به ناک‌دان و زمین خوردن شود، که در نتیجه امتیاز از دست خواهید داد. بنابراین، از همان ابتدا باید گارد و نحوه حرکت صحیح را به‌درستی یاد بگیرید.

برای درک بهتر این موضوع، می‌توانم سه نکته مهم درباره حفظ فاصله گارد را به شما آموزش دهم. به‌خصوص برای افرادی که تازه شروع کرده‌اند، حفظ زاویه صحیح پاها در هنگام حرکت کار دشواری است و ممکن است گارد آن‌ها به‌هم بخورد. اما با تمرینات مناسب، می‌توان این مشکل را برطرف کرد. اگر مایل هستید، در قسمت نظرات درخواست دهید تا تمرینات لازم را در پست‌های بعدی ارائه کنم.